Festiwal „Śladami Singera” w 15 miejscowościach Lubelszczyzny

Organizowany po raz 14. festiwal odbywa się w miejscach występujących w twórczości Singera, który opisywał kulturę i życie przedwojennych sztetli - małych miast Lubelszczyzny zamieszkiwanych przez społeczność żydowską.

Festiwal, poprzez nawiązywanie do postaci i miejsc z powieści i opowiadań noblisty, jest także formą przywołania kultury i historii tych miasteczek, których żydowscy mieszkańcy zostali wymordowani podczas II wojny światowej.

„Choć festiwal nie jest stricte żydowski, to jednak ludzie traktują go jako przypominanie o żydowskim dziedzictwie ich miejscowości, które - jak się nieraz dowiadują – znalazły się są na kartach światowej literatury” - powiedział PAP Witold Dąbrowski zastępca dyrektora Ośrodka Brama Grodzka Teatr NN w Lublinie, który jest głównym organizatorem festiwalu.

Pierwszym miastem na trasie festiwalu „Śladami Singera” będzie Łęczna. Potem artyści odwiedzą Lubartów, Bychawę, Piaski, Chełm, Krasnystaw, Goraj, Stary Dzików, Biłgoraj, Kraśnik, Józefów, Szczebrzeszyn, Janów Lubelski, Krasnobród. Festiwal zakończy się 25 lipca w Lublinie, opisanym m.in. w jednej z najsłynniejszych powieści Singera „Sztukmistrz z Lublina”.

Program festiwalu w poszczególnych miejscowościach jest podobny, obejmuje dwa dni. W każdym z miast pokazane zostanie przedstawienie plenerowe „Przyjaciele Sztukmistrza 2024”. To teatralne widowisko z muzyką na żywo i elementami cyrkowymi - tańca, klaunady, żonglerki, hula-hoop, fire show, akrobacji w kole. Wystąpią w nim artyści z Argentyny, Chorwacji, Ukrainy oraz Polski. Przedstawienie, reżyserowane przez Arkadiusza Ziętka, inspirowane jest prozą Izaaka Baszewisa Singera i jego osobistymi wspomnieniami.

Zaplanowano także performatywne – z udziałem publiczności - czytanie powieści Singera „Sztukmistrz z Lublina”.

Pokazywane będą też dwa filmy dokumentalne. Pierwszy pt. „Ukos światła” w reż. Wojciecha Szumowskiego, opowiada historię olimpijczyka i medalisty mistrzostw świata Dariusza Popieli, który wraz z grupą studentów pracuje nad odbudową starych, zapomnianych żydowskich cmentarzy. Bohaterem drugiego filmu pt. „Czytając Sienkiewicza na pustyni Negev” w reż. Krzysztofa Bukowskiego jest urodzony i wychowany w Polsce badacz i historyk Holokaustu Alex Danzig, który wraz z rodzicami wyemigrował w 1959 r. do Izraela. Był jednym ze współzałożycieli Kibucu Nir Oz w zachodniej części pustyni Negev. Film opowiada o jego misji przybliżania młodemu pokoleniu Izraelczyków polskiej kultury i historii.

Alex Danzig został uprowadzony przez bojowników Hamasu 7 października 2023 roku, z grupą innych mieszkańców kibucu zabranych do Strefy Gazy jako zakładnicy. Nie wiadomo dokładnie, co się z nim stało. Doniesienia o jego śmierci, które pojawiły się w marcu, nie zostały potwierdzone przez izraelskie służby ani przez rodzinę.

Festiwal „Śladami Singera” jest organizowany we współpracy z lokalnymi samorządami i ośrodkami kultury.

Izaak Baszewis Singer - pisarz żydowski - urodził się 14 lipca 1904 r. w Leoncinie koło Nowego Dworu Mazowieckiego. Był synem chasydzkiego rabina. Wychowywał się w Warszawie i w Biłgoraju na Lubelszczyźnie. W 1935 r. wyemigrował do USA.

Pisał w języku jidysz. Wydał kilkanaście powieści i zbiorów opowiadań, część w oryginale, większość w przekładach na język angielski. Jego najpopularniejsze utwory to m.in. „Szatan w Goraju”, „Sztukmistrz z Lublina”, „Niewolnik”, „Szosza”. Akcje swoich opowiadań, utrzymanych w tonie ludowej baśni, często umieszczał w przedwojennych miasteczkach Lubelszczyzny i opisał w nich społeczności żydowskie tamtego okresu.

W 1978 r. Singer otrzymał literacką nagrodę Nobla. Zmarł w 1991 r. w Miami. (PAP)

Autorka: Renata Chrzanowska